پکینگ لاستیکی
پکینگ لاستیکی نوعی آب‌بند است که برای آب‌بندی پیستون و شافت پمپ‌ها استفاده می‌شوند. این آببندها به صورت حلقه‌هایی با سایزها و اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند و از جنس‌های مختلفی نیز ساخته می‌شوند.
هدف اصلی استفاده از پکینگ‌ها در پمپ‌ها، جلوگیری از نشت آب و یا سایر مایعات به داخل یا خارج از قطعات پمپ است. این آببندها با تناسب دقیق با ابعاد پیستون و شافت پمپ تولید می‌شوند تا به‌صورت احکامی و فرم‌های دقیق از نشتی جلوگیری کنند و عمر مفید پمپ را افزایش دهند.
در ادامه کار اندیش صنعت ، برخی از نکات مهم در مورد پکینگ‌ها را برای شما عزیزان آورده است :
- جنس پکینگ: پکینگ‌ها از مواد مختلفی مانند نئوپرن، پلی‌یورتان، پلی‌استر، پلی‌استایرن و مواد کامپوزیتی تهیه می‌شوند. انتخاب جنس مناسب براساس شرایط کاری و خصوصیات مایع کاری بسیار مهم است.
- اندازه پکینگ: اندازه پکینگ لاستیکی باید به‌طور دقیق با اندازه پیستون و شافت پمپ تطابق داشته باشد تا به‌صورت کامل فضای موجود بین پیستون و شافت را پر کند و نشتی را مهار کند.
- فشار کاری: پکینگ‌ها باید توانایی تحمل فشارهای کاری پمپ را داشته باشند. در نتیجه، نیروهای فشاری به‌ویژه در پمپ‌های بالا فشار باید به‌طور دقیق مورد محاسبه قرار گیرند.
- دما: محدوده دمای کاری پمپ و مایع کاری باید در نظر گرفته شود تا جنس پکینگ لاستیکی بتواند در شرایط حرارتی مربوطه عملکرد مناسب داشته باشد.
- عمر مفید: پکینگ‌های با کیفیت، برخی از پارامترهای طراحی را در نظر می‌گیرند تا عمر مفید پمپ را افزایش دهند و نیاز به تعویض مکرر پکینگ‌ها کاهش یابد.
استفاده از پکینگ‌های مناسب و مراقبت صحیح از آنها می‌تواند عمر مفید و کارایی پمپ‌ها را به‌شدت افزایش دهد و از هدررفت های غیرضروری جلوگیری کند.
عملکرد پکینگ
آببندها ممکن است دارای دو نوع عملکرد باشند : یک‌طرفه (unidirectional) و دو‌طرفه (bidirectional) که در ادامه به معرفی هر یک خواهیم پرداخت.
- آب‌بند یک‌طرفه (Unidirectional) :
آب‌بند یک‌طرفه فقط در یک جهت از نشتی جلوگیری می‌کند. به عبارت دیگر، فقط در یک سمت از مایع کاری جلوگیری می‌کند و از طرف دیگر می‌تواند نشتی داشته باشد. این نوع آب‌بند معمولاً برای استفاده در موارد خاصی مانند برخی از پمپ‌ها و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شود.
- آب‌بند دو‌طرفه (Bidirectional) :
آب‌بند دو‌طرفه در هر دو جهت از نشتی جلوگیری می‌کند. به این ترتیب، مایع کاری از هر دو طرف از پکینگ لاستیکی عبور نمی‌کند و نشتی کاملاً جلوگیری می‌شود. این نوع آب‌بند برای اکثر موارد استفاده معمولی پمپ‌ها و سایر تجهیزات استفاده می‌شود.
نکته مهم دیگر، تحمل فشار آببندها است. به‌طور کلی، آببندها می‌توانند فشارهای مختلفی را تحمل کنند. از ۲۵۰ تا ۷۰۰ بار مقاومت فشاری خوبی برای آب‌بند‌هاست و می‌توانند در محدوده فشارهای این مقدار به خوبی عمل کنند.
لبه‌های داخلی و خارجی پکینگ‌ها می‌توانند جایگاه عملکرد آنها را مشخص کنند. این لبه‌ها به نوع و کاربرد پکینگ لاستیکی اشاره می‌کنند و ممکن است تاثیر مستقیمی بر عملکرد پمپ یا تجهیزات دیگری که از پکینگ‌ها استفاده می‌کنند، داشته باشند. به طور کلی، میتوان به صورت زیر این موارد را توضیح داد :
. لبه بیرونی بلندتر (برآمده)
در این حالت، لبه‌های بیرونی پکینگ بلندتر از لبه‌های داخلی هستند. این نوع پکینگ‌ها به عنوان “پکینگ گلویی” شناخته می‌شوند. آنها برای آب‌بندی شفت‌ها، محفظه‌ها، و قطعاتی که نیاز به جلوگیری از نشتی در اطراف آنها دارند، استفاده می‌شوند. این نوع پکینگ‌ها به خصوص در مواردی که فشار خارجی مایع بر پکینگ وارد می‌شود، کاربرد دارند.
- لبه داخلی بلندتر (فروآمده)
در این حالت، لبه‌های داخلی پکینگ بلندتر از لبه‌های بیرونی هستند. این نوع پکینگ‌ها به عنوان “پکینگ پیستونی” شناخته می‌شوند. آنها برای آب‌بندی پیستون‌ها و قطعاتی که در حرکت خطی آنها نیاز به آب‌بندی دارند، استفاده می‌شوند. این نوع پکینگ‌ها به خصوص در مواردی که فشار داخلی مایع بر پکینگ وارد می‌شود، کاربرد دارند.
- لبه‌های متقارن
در این حالت، هر دو لبه‌ی داخلی و بیرونی پکینگ لاستیکی متقارن و یکسان هستند. این نوع پکینگ‌ها به عنوان “پکینگ پیستونی-گلویی” شناخته می‌شوند. آنها می‌توانند هم در پیستون‌ها و هم در شفت‌ها و قطعاتی که به‌طور هم‌زمان نیاز به آب‌بندی در دو جهت دارند، استفاده شوند.
انتخاب صحیح نوع پکینگ و جایگاه آن با توجه به نیازها و شرایط کاری موجود بسیار حیاتی است تا عملکرد پمپ یا تجهیزات به‌صورت بهینه انجام شود و از هدررفت‌های غیرضروری جلوگیری شود.
کاربرد
پکینگ‌ها نقش مهمی در جلوگیری از نشت مایعات از جمله سمی، گازهای مایع، مواد خطرناک و آلاینده‌ها ایفا می‌کنند. این آببندها به عنوان یک راهکار مؤثر و پوششی برای کنترل و جلوگیری از نشتی‌ها در صنعت استفاده می‌شوند. این پکینگ‌ها در انواع صنایع از جمله فولاد، سیمان، کارخانه‌های آهنسازی و همچنین پمپ‌های گلویی و پیستون به کار می‌روند. به دلیل ویژگی‌های خاص و مقاومت‌هایی که دارند، می‌توانند در محیط‌های صنعتی و شرایط کاری سخت نیز مورد استفاده قرار گیرند.
بعضی از کاربردهای پکینگ‌ها عبارتند از :
- صنایع نفت و گاز: در این صنعت، پکینگ‌ها برای آب‌بندی و کنترل نشتی در اطراف لوله‌ها، شافت‌ها، و تجهیزات دیگر استفاده می‌شوند.
- کارخانه‌های پتروشیمی: در این صنعت نیز، پکینگ‌ها جهت جلوگیری از نشتی مایعات و گازها در تجهیزات و واحدهای مختلف استفاده می‌شوند.
- صنایع آب و فاضلاب: در این صنعت، پکینگ‌ها برای کنترل نشتی در اتصالات لوله‌ها و سیستم‌های آب و فاضلاب به کار می‌روند.
- صنایع فولاد و سیمان: در این صنایع، پکینگ‌ها جهت آب‌بندی و کنترل نشتی در قطعات مختلف مانند پمپ‌ها، شافت‌ها و واحدهای تولیدی استفاده می‌شوند.
صنایع خودروسازی ، صنایع هوافضا و هواپیما ، صنایع پتروشیمی ، صنایع آب و برق از دیگر صنایعی است که میتوان نام برد .
در آخر :
همچنین، ممکن است از پکینگ‌ها در برخی از صنایع دیگر نیز استفاده شود که نیاز به آب‌بندی و کنترل نشتی مواد مختلف دارند. این آببندها با توجه به نیازها و شرایط کاری مختلف، با انواع جنس‌ها و اندازه‌ها تولید می‌شوند تا به صورت اثربخش و موثر عمل کنند.